مطالعه پتروگرافی سفال عصر آهن غار هوتو

پتروگرافی یکی از روش های مشترک در زمین شناسی و باستان شناسی است که برای مطالعه سنگ ها یا سفال ها از آن استفاده می شود. در باستان شناسی متداول ترین کاربرد این روش مطالعه بافت و ترکیب سفال ها است. این مقاله به مطالعه پتروگرافی سفال های عصر آهن به دست آمده از غار هوتو که در حدود شصت سال پیش توسط کارلتون استیونس کوون کاوش شده است، می پردازد. این غار در نزدیکی شهر بهشهر و درحدود چهار مایلی ساحل دریای خزر قرار دارد که در سال 1949 توسط هیأت اکتشافی دانشگاه پنسیلوانیا کشف و در سال 1951 کاوش گردید. هدف از کاوش ها در این غار، دست یابی به بقایای دوره ی پارینه سنگی بوده است، که البته آثاری از دوره های مختلف و از جمله عصر آهن به دست می آید. مهم ترین یافته های عصر آهن در این غار را قطعات سفالی تشکیل می دهند، که براساس طبقه بندی باستان شناختی در چهار نوع طبقه بندی می شوند: سفال قرمز، سفال خاکستری، سفال خاکستری آشپزخانه ای (پخت و پز) و سفال قهوه ای. در این پژوهش با مطالعه پتروگرافی مقاطع نازک تهیه شده از این چهار نوع سفال، ترکیب مواد تشکیل دهنده و خصوصیات فنی آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است که حاصل آن دسترسی به اطلاعاتی نظیر ترکیبات خاک مصرفی و منابع مورد استفاده با توجه به احتمال منطقه ای یا فرامنطقه ای بودن آن، شاموت مورد استفاده در سفال ها با توجه به خواص فیزیکی و شیمیایی آن ها و فرآیندی که در پخت ایجاد می کنند، دمای پخت کوره و برخی از شاخصه های احتمالی تکنیکی سازندگان سفال ها می باشد. نتایج این پژوهش تفاوت های مشخصی را میان این چهار نوع سفال عصر آهن هوتو نشان می دهد و طبقه بندی باستان شناختی آن ها را تایید می کند. هم چنین این پژوهش می تواند سر آغازی باشد برای مطالعات تطبیقی سفال عصر آهن در دیگر محوطه های منطقه.